Telefonlardaki SAR Değeri Nedir? Nasıl Öğrenilir?

Her mobil cihaz etrafına belli oranda bir radyasyon yayar ve bu yayılım SAR değeri ile ifade edilir. SAR değeri tam olarak ne ifade ediyor, bu değer nasıl öğrenilir, doğru SAR değeri kaç olmalıdır gibi merak edilen soruları yanıtladık.

GSM hattı ile kullanılabilen tüm mobil cihazlar çevrelerine belli bir oranda radyasyon yayarlar. Radyo frekans yoluyla çalışan mobil cihazların yaydıkları radyasyon oranı teknoloji ile beraber artmaktadır. Fakat her mobil cihaz farklı bir oranda radyoaktif madde yayar ve bu oran SAR değeri ile gösterilir.

SAR değeri, artık bir akıllı telefonun kamerası, RAM değeri kadar dikkat edilmesi bir orandır. Çünkü neredeyse her an yanımızda olan akıllı telefonlarımızın bize ne kadar zarar verdiğini bilmemiz gerekiyor. SAR değeri farklı ülkeler tarafından, farklı oranlarda belirlenebiliyor. Sizin için SAR değeri nedir, ideal oran nedir ve nasıl öğrenilir sorularını yanıtladık.

SAR değeri nedir?

SAR olarak kısaltılan Specific Absorption Rate yani özgül soğurma oranı, radyo frekanslarla çalışan mobil cihazların kullanıcıyı maruz bıraktığı radyasyonun kullanıcı tarafından emilme oranını ifade eder. Telefon ile konuşurken ya da telefon cebinizde, çantanızdayken maruz kaldığınız radyasyon oranı değişiklik gösterecektir.

Kullanıcıya açıklanan SAR değeri, mobil cihazın maksimum güçte çalışırken yaydığı radyasyon oranını belirtir. Çoğu zaman mobil cihazlar maksimum güçte çalışmazlar. Baz istasyonu ile telefon arasındaki mesafe ne kadar uzak olursa telefon o kadar yoğun bir güç ile çalışacak ve yaydığı radyasyon oranı da bir o kadar artacaktır.

SAR değeri nasıl ölçülür?

Mobil cihazların yaydığı radyasyon oranını belirten SAR değerini kendi imkanlarınızla ölçemezsiniz. Bu konuda dünya çapında güvenilir bazı kuruluşlar var. Onlar tarafından sunulan SAR değerleri tüm dünya tarafından kabul ediliyor. 

SAR değeri ölçen kuruluşlardan biri Amerika Birleşik Devletleri Hükümeti Federal İletişim Komisyonu kısaca FCC, bir diğeri Kanada Hükümeti Sanayi Kuruluşu, bir diğeri ise Avrupa Birliği Konseyi’dir. Tüm kuruluşlar benzer bir yöntem ile SAR değerini belirliyorlar. 

İnsan başı ve vücudunun emilim seviyesi ile aynı emilim seviyesinde ve içinde insandaki ile aynı sıvılar bulunan bir model uzun süre telefon tarafından yayılan radyasyona maruz bırakılır. Bu modelin içinde bulunan ızgara benzeri nesne, modelin maruz kaldığı radyasyon oranını ölçer. Elde edilen veriler bu model tarafından emilen en yüksek SAR değerini gösterir.

Akıllı telefonlarda ideal SAR değeri kaç olmalıdır?

Bu konuda iki farklı oran üzerinden değerlendirme yapılıyor. Amerika Birleşik Devletleri Hükümeti Federal İletişim Komisyonu’na göre ideal SAR değeri 1.60 W/kg olarak belirlenmiştir. Avrupa Birliği Konseyi ise bu oranı 2.0 W/kg olarak belirlemiştir. 

Burada dikkat edilmesi gereken nokta; FCC SAR değerini 1 gram insan dokusunun emdiği radyasyon olarak ölçerken, Avrupa Birliği Konseyi SAR değerini 10 gram insan dokusunun emdiği radyasyon düzeyi olarak ölçer. Yine de hiçbir telefon bu oranlardan yüksek olarak kullanıcıya sunulamaz.

Unutulmaması gereken bir başka nokta da, bu SAR değerlerinin telefonun maksimum güçte çalışırken yaydığı radyasyon düzeyi olduğudur. Yani, akıllı telefonunuz yüksek bir SAR değerine de sahip olsa, her zaman o oranda radyasyon yaymıyor. Elbette, bu durum riski azaltmıyor.

Telefonun SAR değeri nasıl öğrenilir?

• Adım #1: Buradan GSMArena internet sayfasını açın.
• Adım #2: Arama kutusuna SAR değerini öğrenmek istediğiniz telefonun marka ve modelini yazarak aratın.
• Adım #3: Telefonun özellikler sayfası açılacak. 
• Adım #4: Özellikler tablosunda MISC bölümünü bulun.
• Adım #5: SAR ve SAR EU satırlarını göreceksiniz.
• Adım #6: Telefonun FCC ve AB tarafından belirlenmiş SAR değerlerini göreceksiniz.

SAR satırı Amerika Birleşik Devletleri Hükümeti Federal İletişim Komisyonu tarafından belirlenmiş SAR değerini, SAR EU ise Avrupa Birliği Konseyi tarafından belirlenmiş SAR değerini gösteriyor. Head, cihazın baş bölgenize yaydığı radyasyon oranını gösterirken body ise cihazın vücudunuza yaydığı radyasyon oranını gösteriyor.

Telefonunuzun ayarlar bölümünden, telefonun kutusundan çıkan kullanma kılavuzundan ya da arama bölümünden *#07# numarasını tuşlayarak da cihazın SAR değerini öğrenebilirsiniz. Eğer daha ayrıntılı bir rapor görmek ve farklı telefon marka ve modellerinin SAR değerini görmek istiyorsanız FCC resmi internet sitesini ziyaret edebilirsiniz.

Yüksek SAR değeri 24 saatteki yan etkileri:

• Kalp pili kullanan kişilerin pillerinde işlev bozuklukları
• Bağışıklık sisteminde yaşanacak bozukluklar
• Baş ağrısı ve kendini sersemlemiş hissetme
• Kan hücrelerinde görülecek bozulmalar
• İşitme duyusunda geçici ve kalıcı bozukluklar
• Hamile kadınlarda artan düşük yapma riski
• Kulaklarda sıcaklık hissi ve farklı oranlarda çınlama
• Büyüme aşamasında embriyonun zarar görmesi
• Kişide dikkat dağınıklığı ve konsantrasyon bozukluğu
• Devam eden yorgunluk hissi ve bitmeyen stres hali
• Hafızada zayıflama ve artan beyin tümörü riski
• Kalp rahatsızlıkları riskinde artış
• Görme duyusunda bozukluk ve daralan görüş alanı

Bu rahatsızlıklar özellikle uzun süre telefonda konuşan kişilerde sık sık görülüyor. Telefonunuzun SAR değeri Amerika Birleşik Devletleri Hükümeti Federal İletişim Komisyonu ve Avrupa Birliği Konseyi tarafından belirlenmiş tavan oranın üzerinde ise ilk 24 saatte bile bu rahatsızlıklar başlayabiliyor. Uzun süreli maruz kalma durumunda ise etkiler daha da artıyor.

Yüksek SAR değeri uzun vadede yan etkileri:

• Kan – beyin bariyerinde yoğun zedelenme
• Farklı evrelerde cilt kanseri
• Farklı evrelerde lenfoma olarak adlandırılan beyaz kan hücresi kanseri
• Sperm sayısında tehlikeli oranda azalma
• Genetik yapıda tehlikeli oranda bozulma
• Kronik yüksek tansiyon

Bahsedilen rahatsızlıklar 10 yıl gibi uzun vadeli süreler boyunca yüksek SAR değerine maruz kalan kişilerde sık sık görülüyor. Fakat günümüzde bu süreyi daha az olarak değerlendirebiliriz. Çünkü artan telefon kullanımı nedeniyle yalnızca kendi telefonunuzun değil, yakınınızda bulunan telefonların da yaydığı radyasyona belli oranda ve devamlı maruz kalıyorsunuz.

Telefondan yayılan radyasyondan korunma yolları:

Bu konuda ilk ve en çok dikkat edilmesi gereken nokta telefon kullanımını kısıtlamak. Özellikle çocukların telefon kullanımı mutlaka kısıtlanmalı. Çünkü açıklanan SAR değerleri ve etkileri yetişkinleri kapsıyor. Yayılan radyasyon oranlarının çocuklar üzerinde tam olarak ne etkisi olduğu bilinmiyor fakat maruz kalan bir yetişkinden çok daha fazla etkilenecekleri düşünülüyor.

Dişlerde bulunan metal dolgular, iletken maddeden yapılmış olan gözlükler, küpeler, vücudun farklı noktalarında bulunan piercing’ler yayılan radyasyonun emilimini arttırabilirler. Bu aksesuarları kullanmıyor olsanız bile riski azaltmak için telefonla konuşurken hoparlöre alın ya da bir kulaklık kullanın. Şu an için Bluetooth kulakların oluşturduğu bir risk tespit edilmiş değil.

Telefonların kullanıcılarına yaydığı radyasyon oranını düşürdüğü söylenen bazı telefon kılıfları satılıyor. Bu konuda ispatlanmış bir bulgu henüz yok. Diğer önemli bir korunma yöntemi ise kullanmadığınız zamanlarda telefonlardan uzak durmak. Özellikle gece uyurken telefonunuzu mutlaka uzak bir noktaya koymalısınız, en azından uyku süreniz boyunca bu etkiden uzak kalabilirsiniz.

Sizin için SAR değeri nedir, nasıl ölçülür, etkileri nelerdir gibi soruları yanıtladık. Ayrılmaz bir parçamız olan telefonlarımızdan en azından kullanmadığımız zamanlarda biraz uzak durmak ve telefonla konuşurken kulaklık kullanmak hepimizin sağlığı için yapılacak en iyi hareketler olacaktır.